Dominacja sektora państwowego, korupcja, monopole oraz niska jakość zarządzania to największe przeszkody wzrostu inwestycji i wydajności pracy w Rosji wskazane w obszernym raporcie o rosyjskiej gospodarce opracowanej przez agencję Moody’s Investors Service, obok Fitch Ratings i Standard & Poor’s jedną z trzech największych agencji ratingowych na świecie.

Rosja

Za dużo państwa

Analitycy agencji ocenili udział własności państwowej w gospodarce rosyjskiej na 40-50 proc., co zgadza się z oficjalnymi danymi przedstawionymi przez federację. Ponadto sektor państwowy dominuje w tak kluczowych dla Rosji dziedzinach, jak wydobycie surowców energetycznych, finanse, produkcja elektroniki i maszyn, transport i gospodarka komunalna. Tak wysoki udział państwa w gospodarce tworzy nierówne warunki działalności dla biznesu. Jednocześnie analitycy podkreślili niską jakość rosyjskich instytucji państwowych oraz brak skuteczności w walce z korupcją. Łączy się to z brakiem nadrzędności prawa wynikającym z nieefektywnym systemem sądowniczym oraz wpływami rządu w biznesie, szczególnie banki oraz quasi-państwowe wielkie korporacje, takie jak Gazprom, który regularnie uczestniczy w wojnach energetycznych Rosji.

Sektor IT

Podobnie jak w innych krajach Wschodniej i Środkowej Europy, także w Rosji w ostatnich latach szybko rozwija się sektor technologii informatycznych. Jednak również tutaj analitycy Moody’s wskazują na problemy. Wynikają na przykład z wykorzystywania firm zajmujących się bezpieczeństwem cybernetycznym do szpiegostwa cybernetycznego na rzecz Rosji czy przymusowe przekazywanie kontroli nad najlepszymi start-upami ludziom bliskim władzy.

Rosja

Sankcje

Kolejnym realnym zagrożeniem, na które wskazuje agencja ratingowa, które może dodatkowo wyhamować gospodarkę Rosji, są nowe amerykańskie sankcje wynikające z budowy gazociągu Nord Stream 2. Mogą być także reakcją na podejrzenia, iż rosyjskie banki państwowe obsługują nielegalne interesy ludzi z wewnętrznego kręgu prezydenta Putina. Agencja Moody’s zapowiedziała obniżenie ratingu Rosji w wypadku, gdy sankcje wprowadzone przez USA pogorszą wskaźniki finansów publicznych.

Odpływ kapitału

Według agencji największym zewnętrznym zagrożeniem dla rosyjskiej gospodarki jest odpływ kapitału z rynku, trwającego nieprzerwanie od 12 lat. Kapitał wyprzedawany jest przez inwestorów zagranicznych, ale też rosyjskich. Ponadto agencja ostrzega przed zbliżającą się zmianą reżimu. Analitycy wskazują, że Władimir Putin ostatecznie przestanie być prezydentem w 2024 r. A skoro dominował politykę Rosji przez 20 lat, to oddanie władzy nowemu kierownictwu zapewne nie obejdzie się bez problemów.

Kryzys demograficzny

Ponadto, choć te dane nie pochodzą z raportu Moody’s, Rosja cierpi na kryzys demograficzny. Najnowsze dane przedstawione przez Rosstat nie pozostawiają złudzeń: tylko w pierwszym półroczu 2019 r liczba zawodowo aktywnych Rosjan zmniejszyła się o milion osób. W ciągu 2018 r liczba zatrudnionych w gospodarce Rosji zmniejszyła się o 728 tys. osób. W tym samym czasie liczba budżetowych urzędników wzrosła do rekordowych 5 milionów.

Rolnictwo

Rolnictwo Rosji, choć zapóźnione z początkiem XXI w. zaczęło wykazywać znaki poprawy dzięki modernizacji procesów. Jednak restrukturyzacja państwowych farm postępuje opornie. W 2016 roku eksport produktów rolnych wyprzedził handel bronią, plasując się na 3. miejscu po ropie i gazie naturalnym.