Polskie samorządy utrzymują ponad milion mieszkań komunalnych, zlokalizowanych w różnych typach budynków. Niektóre znajdują się w starych czynszowych kamienicach, inne w budowanych w ostatnich latach blokach komunalnych. Razem stanowią 8 proc. zasobów mieszkaniowych w Polsce. Najwięcej mieszkań komunalnych znajduje się na Śląsku i we Wrocławiu.

mieszkania komunalne

Mieszkanie komunalne jako forma pomocy społecznej

Mieszkanie komunalne to własność gminna, a przyznanie lokalu jest specyficzną formą pomocy społecznej. Dlatego też, mając na uwadze lokalne warunki, każda gmina samodzielnie określa kryteria przyznawania mieszkań komunalnych. Kryteria dotyczą przede wszystkim maksymalnego dochodu gospodarstwa domowego. Poza tym regulują m.in. pierwszeństwo w przyznaniu mieszkania komunalnego, tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o mieszkanie komunalne.

Zasady przydzielania mieszkań komunalnych

Najważniejszym warunkiem stawianym przez gminy jest wykazanie dochodu, który z jednej strony gwarantuje, że opłacimy czynsz, ale jednocześnie nie daje najemcy możliwości zakupu mieszkania na rynku prywatnym (jeżeli nie stać nas na lokal komunalny możemy jeszcze starać się o lokal socjalny). Dodatkowo nie możemy posiadać praw do innej nieruchomości mieszkalnej. Inne kryteria, które mogą pojawiać się w gminnych uchwałach, dotyczą m. in. minimalnego czasu przez jaki musimy na terenie gminy mieszkać lub pracować przed wystąpieniem o mieszkanie komunalne.

mieszkania komunalne

Status lokatora komunalnego

Mieszkania komunalne są przydzielane przez gminę. Gdy trafimy na szczyt kolejki najczęściej zostaną nam zaprezentowane maksymalnie trzy oferty. Jeśli w trakcie oczekiwania przestaniemy spełniać kryteria lub trzykrotnie odmówimy przyjęcia zaproponowanego nam lokalu, zostaniemy skreśleni z listy oczekujących. Gdy natomiast przyjmiemy propozycję stajemy się lokatorem komunalnym, a to oznacza ochronę naszej sytuacji mieszkaniowej. Posiadając status lokatora, nie możemy zostać bez dachu nad głową. W przypadku, gdy kamienica zostanie sprzedana osobie prywatnej lub zajdzie konieczność jej remontu lub wyburzenia, samorząd ma obowiązek znaleźć lokatorom mieszkania zastępcze. Jednocześnie mieszkanie komunalne pozostaje własnością gminy, dlatego na wszelkie zmiany w nim trzeba uzyskać zgodę administracji. Niektóre gminy oferują również programy, w ramach których najemca może zostać na określony czas zwolniony z czynszu w zamian za przeprowadzenie remontu zniszczonego mieszkania.

Wykup mieszkania komunalnego

Wiele gmin próbuje ograniczyć zasoby mieszkań komunalnych, zachęcając lokatorów do ich wykupu na własność. Mieszkanie przeznaczone do wykupu musi być we względnie dobrym stanie technicznym, zaś o jego wykup mogą starać się jedynie ci najemcy, którzy nie posiadają żadnych zaległości z tytułu płatności czynszowych. By zwiększyć atrakcyjność wykupu oferowane są bonifikaty. Tu także każda gmina ustala poziom zniżek na wykup mieszkania komunalnego – w Warszawie maksymalnie może ona wynieść 70%., a we Wrocławiu nawet 98%. Są także miasta, które nie udzielają bonifikat.

To właśnie bonifikaty stały się powodem, dla którego tak wiele osób postanowiło wykupić mieszkania komunalne. To najlepszy sposób by niewielkim kosztem nabyć na własność lokal, a przecież inwestycja w nieruchomość od zawsze była bardziej opłacalna niż lokata.